Mùa đông 2024
Hôm nay là ngày thứ 86 của mùa đông, thuộc tiết Đại hàn, tiết cuối cùng trong sáu tiết khí mùa đông. Mùa đông 2024 kết thúc ở thời điểm chuyển tiết Lập xuân, còn 3 ngày nữa.
Các tiết khí mùa đông
Cũng giống như các mùa khác, mùa đông được chia thành sáu tiết khí. Đây là các giai đoạn thời tiết đặc trưng, được xác định dựa trên vị trí của Mặt Trời theo quỹ đạo Trái Đất.
TT | Tiết | Thời gian bắt đầu | |
---|---|---|---|
1 | Lập đông | 7/11/2024 | 05:20 |
2 | Tiểu tuyết | 22/11/2024 | 02:56 |
3 | Đại tuyết | 6/12/2024 | 22:17 |
4 | Đông chí | 21/12/2024 | 16:20 |
5 | Tiểu hàn | 5/1/2025 | 09:32 |
6 | Đại hàn | 20/1/2025 | 03:00 |
1. Lập Đông (05:20 ngày 7/11/2024)
- Đánh dấu sự chuyển giao từ mùa thu sang mùa đông.
- Nhiệt độ bắt đầu giảm, ngày ngắn hơn và đêm dài hơn.
- Nông dân bắt đầu chuẩn bị đất để gieo trồng cây vụ đông, như lúa chiêm, rau củ chịu lạnh.
- Trong phong thủy, đây là thời điểm thay đổi sinh khí, người ta thường chú trọng dọn dẹp nhà cửa để đón vận khí mới.
Bài chi tiết: Tiết Lập đông và ngày Lập đông
2. Tiểu Tuyết (02:56 ngày 22/11/2024)
- Lúc này, thời tiết lạnh hơn, có thể có sương giá và đôi khi tuyết rơi nhẹ ở vùng núi cao (Sa Pa, Mẫu Sơn...)
- Tiểu Tuyết là dấu hiệu báo trước sự chuyển biến mạnh mẽ của khí hậu vào mùa đông.
- Người dân miền Bắc thường bắt đầu chuẩn bị củi đốt và đồ giữ ấm để chống lại cái lạnh.
- Thức ăn mùa đông như khoai lang, bắp cải, lẩu nóng được ưa chuộng.
3. Đại Tuyết (22:17 ngày 6/12/2024)
- Đây là tiết khí lạnh hơn Tiểu Tuyết, lượng mưa tăng lên, đôi khi có mưa đá hoặc tuyết lớn tại vùng cao.
- Ở Việt Nam, thời điểm này thường xảy ra các đợt rét đậm, rét hại ở miền Bắc.
- Người xưa tin rằng đây là thời gian tốt để bắt đầu ủ rượu và muối dưa để ăn trong mùa đông.
- Việc chăm sóc gia súc, gia cầm được chú trọng hơn để tránh chết rét.
4. Đông Chí (16:20 ngày 21/12/2024)
- Đây là ngày Mặt Trời nằm ở điểm thấp nhất trên bầu trời, khiến ban ngày ngắn nhất và ban đêm dài nhất trong năm.
- Đông chí cũng đánh dấu thời điểm chính giữa mùa đông.
- Ở Việt Nam, Đông chí không có lễ hội lớn nhưng ở Trung Quốc và Nhật Bản, đây là dịp làm bánh trôi nước tượng trưng cho sự đoàn viên.
- Nhiều gia đình thắp hương cúng tổ tiên để cầu mong sức khỏe và bình an.
Bài chi tiết: Ngày Đông chí
5. Tiểu Hàn (09:32 ngày 5/1/2025)
- Giai đoạn bắt đầu chuỗi ngày lạnh nhất trong năm.
- Tuy gọi là "lạnh nhỏ", nhưng ở nhiều nơi (như miền Bắc Việt Nam), Tiểu Hàn có thể rất lạnh, kèm theo gió mùa Đông Bắc mạnh.
- Người dân thường ăn các món nóng để giữ ấm cơ thể, như cháo, súp, và đồ chiên rán.
- Trồng trọt gần như ngừng lại, và người nông dân tập trung bảo vệ cây trồng khỏi sương giá.
6. Đại Hàn (03:00 ngày 20/1/2025)
- Đây là thời điểm rét buốt nhất trong năm.
- Sau Đại Hàn, khí hậu bắt đầu ấm dần lên khi tiết Lập xuân đến gần.
- Người Việt Nam trong giai đoạn này thường tập trung chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán, mua sắm thực phẩm và dọn dẹp nhà cửa.
- Trong nông nghiệp, đây là thời điểm thu hoạch những cây trồng chịu rét hoặc dự trữ thức ăn cho vụ xuân.
Thời tiết mùa đông Việt Nam
Mùa đông ở Việt Nam chủ yếu được cảm nhận rõ rệt ở miền Bắc, trong khi miền Trung và miền Nam có đặc điểm thời tiết khác biệt hơn.
Miền Bắc
- Lạnh khô: Giai đoạn đầu mùa đông thường khô ráo, không mưa, trời se lạnh.
- Lạnh ẩm: Giai đoạn cuối mùa đông có mưa phùn, độ ẩm cao, tạo cảm giác rét buốt hơn.
- Nhiệt độ trung bình: Từ 12–20°C, nhưng có thể giảm xuống dưới 10°C ở một số vùng núi cao (như Sa Pa, Mẫu Sơn).
- Băng giá, tuyết: Ở vùng núi cao như Sa Pa (Lào Cai), Mẫu Sơn (Lạng Sơn), hay Phia Oắc (Cao Bằng), đôi khi xuất hiện băng giá hoặc tuyết rơi.
- Mưa phùn: Cuối mùa đông, mưa nhỏ kèm sương mù rất phổ biến, gây ẩm ướt.
Miền Trung
- Không có mùa đông rõ rệt như miền Bắc, thời tiết miền Trung trong giai đoạn này vẫn còn chịu ảnh hưởng của mùa mưa (thường từ tháng 9 đến tháng 12).
- Một số khu vực như Đà Nẵng, Huế có khí hậu mát mẻ, se lạnh vào cuối năm nhưng hiếm khi xuống dưới 18–20°C.
- Các vùng núi cao như Bà Nà (Đà Nẵng) hay A Lưới (Huế) có thể lạnh hơn.
Miền Nam
- Miền Nam không có mùa đông thực sự. Đây là mùa khô, với khí hậu mát mẻ, dễ chịu hơn so với mùa hè.
- Nhiệt độ trung bình khoảng 22–28°C, ít khi dưới 20°C.